Hoe werkt de bevordering van sociale inclusie door sport? Perspectieven van coaches en jeugdsporters.
Onder leiding van Emran Riffi Acharki (HvA)
Supervisoren: Prof. dr. J.W. Duyvendak (UvA), Prof. dr. R. Spaaij (Victoria University) en Dr. H. Nieuwelink (HvA).
Jeugdsport is een belangrijke bron van psychosociale ontwikkeling voor kinderen en jongeren. Deelname bevordert verschillende ontwikkelingen die samenhangen met sociale inclusie, waaronder sociaal gedrag en sociale netwerken, zelfregulatie en autonomie. Dit gaat echter niet vanzelf of overal op dezelfde manier. Bestaand onderzoek toont diverse pedagogische voorwaarden voor een positieve werking van sport.
Ons promotieonderzoek geeft verder inzicht in deze voorwaarden en de door jeugdsporters en trainers ervaren impact van jeugdsport. Deze update geeft een samenvatting van enkele kernpunten van dit onderzoek.
We hebben door middel van observaties en interviews inzichten opgedaan over (pedagogische) rollen en doelen van jeugdsporttrainers in verschillende contexten. Resultaten tonen dat trainers naast sportieve ontwikkeling en prestaties ook pedagogische doelen nastreven en rollen vervullen. Hiermee sluiten trainers aan bij principes van Positive Youth Development (PYD) en wordt het idee van jeugdsport als een prestatiegerichte en kind-onvriendelijke omgeving ter discussie gesteld.
Ook hebben we ons kritisch verdiept in de waardeoriëntaties en het (pedagogisch) handelen van trainers in verschillende jeugdsport contexten. Trainers rapporteerden verschillende waarden die we categoriseren als competentiegerichte (mastery), sportiviteit en sociale waarden. Waardeoriëntaties en coaching-stijlen blijken contextafhankelijk. Zo noemden trainers in prestatiesport voornamelijk competentiegerichte waarden die gericht waren op de individuele ontwikkeling, terwijl trainers in contexten met meer kwetsbare jongeren nadruk legden op competentiegerichte waarden zoals discipline, acceptatie en weerbaarheid. Bovendien hanteerden trainers in prestatiegerichte sportcontexten een transformatieve en participatieve coaching stijl terwijl hun collega’s uit meer marginale contexten een overdrachtelijke en autoritaire coaching stijl hebben. Gesimplificeerd kunnen we stellen dat trainers in prestatiesport meer met hun jeugd overleggen en zelf ook meer actief aan processen deelnemen, terwijl trainers in gemarginaliseerde contexten meer ‘van bovenaf’ dicteren. Deze bevindingen dragen bij aan vergroting van onze kennis over waardeoriëntaties van jeugdtrainers en de stimulering van pedagogisch sportklimaat in verschillende jeugdsport contexten.
Het nu lopende (veld)onderzoek richt zich op de beleving van jeugdsporters. Welke impact heeft sport op hun gevoel van sociale inclusie? Hoe beleven ze de rol en invloed van hun trainers? Dit laatste deel van het promotieonderzoek bevindt zich in een eindfase.
Lees hier meer over het onderzoek.